Blog

Wat is een anthocyaan vrije Sarracenia?

Iedereen die wat serieuzer Sarracenia begint te verzamelen heeft vast wel al eens één van de volgende woorden opgemerkt: “anthocyanin free”, “antho free” of simpelweg “AF”. Anthocyanen zijn pigmenten in planten die onder andere voor kleuren zorgen. Bij Sarracenia vooral de rode kleur. Een anthocyaan vrije plant of “AF” wil dus zeggen dat er geen anthocyaan aanwezig is in de bladeren, groeipunten en bloemen. Met andere woorden een anthocyaan vrije plant is dus gewoon een volledig groene plant.

Ontdekking AF planten

Volledig groene Sarracenia zijn al lange tijd bekend en reeds in 1822 beschreef Eaton een volledig groene vorm van S. purpurea. In 1933 vermoedde Wherry al dat het om een anthocyaan mutatie ging en herbenoemde hij deze volledig groene vorm van S. purpurea naar S. purpurea var. heterophylla en later f. heterophylla. In 1962 ontdekte Case een volledig groene S. leucophylla in Alabama en later, in de jaren 90, werden deze groene planten onder andere door Phil Sheridan en Bill Scholl beter gedocumenteerd.  In 1994 werd bevestigd dat de mutatie recessief overerft en kleur dominant is door Sheridan. Hij deed dit doormiddel van zaailingen op te kweken van een volledig groene vorm van S. rubra ssp. gulfensis. Maar toen was hij nog niet zeker dat het om een anthocyaan mutatie ging.

Recessief en dominant

Een gen is een bepaalde volgorde van DNA dat uiteindelijk wordt omgezet naar een eiwit wat op zijn beurt weer invloed heeft op een eigenschap van de plant. Van een bepaald gen kunnen verschillende varianten bestaan, dit worden allelen genoemd. Wanneer een plant twee dezelfde kopieën heeft van een gen wordt dit homozygoot genoemd. Wanneer er twee verschillende allelen zijn wordt dit heterozygoot genoemd voor dat gen. Een recessieve eigenschap, in dit geval anthocyaan vrij, komt alleen tot uiting wanneer er geen dominant allel is. Dit wil zeggen dat alle nakomelingen gekleurd zijn als je een anthocyaan vrije Sarracenia kruist met een gekleurde Sarracenia die geen drager is van het recessief gen. Dit komt omdat er een dominant allel aanwezig. De nakomelingen zullen wel drager zijn van het gen. Als je twee volledig groene (AF) planten met elkaar kruist zullen 100% van de nakomelingen groen zijn.

Om te bevestigen dat het echt om recessieve overerving ging werden gecontroleerde zelfbestuivingen met volledig groene S. leucophylla, S. psittacina, S. rubra en S. purpurea uitgevoerd door Sheridan alsook terugkruisingen van deze groene planten met normaal gekleurde planten. Verder werden ook kruisingen uitgevoerd tussen deze verschillende soorten (interspecifiek). Als het om een recessief gen zou gaan (wat het geval was) dan verwacht je op voorhand bepaalde ratio’s in de nakomelingen. Twee volledige groene planten (homozygoot recessief) met elkaar gekruist zouden 100% groene nakomelingen moeten geven. Een groene plant gekruist met een gewone plant geeft een plant die drager is van het recessief allel maar door het dominante allel de eigenschap niet toont (heterozygoot). Als je die twee nakomelingen op zich weer met elkaar kruist dan verwacht je een verhouding van 3/1 voor gekleurd/groen (zie tabel 1). Dit was ook wat Sheridan bevestigde met zijn kruisingen. Door gebruik te maken van interspecifieke kruisingen kon Sheridan ook bevestigen dat het om hetzelfde gen ging dat de mutatie veroorzaakt in alle soorten binnen het Sarracenia genus.

Tabel 1: zelfbestoven heterozygoot gekleurde planten (Aa x Aa), toont een 3/1 ratio (gekleurd/groen)

Tabel 2: kruising heterozygoot gekleurde plant met homozygoot groen (Aa x aa), toont een 1/1 ratio (gekleurd/groen)

Literatuur:

Sheridan, P., & Scholl, B. (1996). Noteworthy Sarracenia collections II. Carniv. Plant Newslett., 25, 19-23.

Sheridan, P. M., & Mills, R. R. (1998). Genetics of anthocyanin deficiency in Sarracenia L. HortScience, 33(6), 1042-1045.

Sheridan, P. M., & Mills, R. R. (1998). Presence of proanthocyanidins in mutant green Sarracenia indicate blockage in late anthocyanin biosynthesis between leucocyanidin and pseudobase. Plant science, 135(1), 11-16.

Sheridan, P. M., & Griesbach, R. J. (2001). Anthocyanidins of Sarracenia L. flowers and leaves. Hortscience, 36(2), 384-384.